Pembangunan Pangkalan Data Hubungan

Back

Pembangunan Pangkalan Data Hubungan

2.3

Pembangunan Pangkalan Data Hubungan

Penghasilan Pangkalan Data

Maksud Pangkalan Data

Pangkalan data ialah koleksi bersepadu bagi rekod data, fail ataupun objek-objek pangkalan data.

Penghasilan Pangkalan Data

Pangkalan data dibangunkan dengan menggunakan perisian sistem pengurusan pangkalan data atau Database Management System (DBMS).
DBMS merupakan pakej perisian dengan atur cara komputer bagi tujuan membangunkan, menggunakan dan menyelenggarakan pangkalan data.
Contoh: Microsoft Access, Microsoft SQL, MySQL dan Oracle SQL.

Fungsi DBMS

Microsoft Access

Salah 1 aplikasi dalam Microsoft Office.
Kelebihan dalam mempelajari konsep pangkalan data ialah penggunaan “Antara Muka Grafikal (Graphical User Interface – GUI).

Aktiviti-aktiviti Pembangunan Pangkalan Data Hubungan

Membina pangkalan data.
Membina jadual (table).
Mengisi jadual.
Mewujudkan hubungan (relationship).
Membina dan mengisi borang.
Menyunting rekod.
Membina carian (query).
Membina laporan (report).

2.3.2 Penciptaan Borang yang Berkaitan dengan Kandungan Jadual

Borang digunakan dalam pangkalan data untuk:
- Memaparkan data daripada setiap rekod dalam jadual pangkalan data melalui susun atur yang lebih mudah difahami oleh pengguna.
- Mengutip data untuk disimpan sebagai rekod dalam susun atur yang lebih mudah difahami oleh pengguna.
- Mengesahkan data melalui ciri-ciri borang.

2.3.3 Pemasukan Data dalam Jadual Melalui Borang

Selain menerokai rekod-rekod dalam jadual, borang Pinjaman juga boleh digunakan untuk menambahkan rekod baharu.
Langkah-langkah untuk menambahkan data baharu adalah seperti yang berikut:
1. Pergi ke hujung rekod dalam jadual dengan menekan butang “Last record” pada bahagian baris bawah borang.
2. Tekan butang “New (blank) record”.
3. Selepas itu, tambah data untuk rekod baharu tersebut.
4. Simpan data dengan klik kanan tab BorangPinjaman dan pilih “Save”.
5. Ulangi klik kanan dan pilih “Close” untuk menutup borang tersebut.
6. Borang Pinjaman yang dibuka untuk melihat data tidak dapat digubal. Sekiranya masih ingin menggubal borang Pinjaman, klik kanan ikon borang Pinjaman dan pilih “Layout View”.
Jenis-jenis borang adalah seperti yang ditunjukkan di bawah:

Jenis Borang	Deskripsi
Split form	Mempamerkan kedua-dua borang dan jadual dalam “Design view”.
Multiple items	Mempamerkan beberapa rekod jadual dalam satu borang.
Form design	Membolehkan borang direka cipta khusus dengan menentukan rekod-rekod yang ingin dipamerkan daripada satu atau lebih jadual dalam pangkalan data.

Pengesahan data diperlukan untuk memastikan data yang dimasukkan adalah dalam format yang sesuai dan berada dalam julat yang logikal.
Hal ini adalah penting untuk integriti data.
Pengesahan dibuat menggunakan ungkapan yang dimasukkan oleh pengguna ke dalam Access.
Pengesahan boleh dibuat bagi setiap atribut, dengan menggunakan Validation Rule.
Ungkapan Validation Rule ialah ungkapan boolean.
Hasil ungkapan yang digunakan adalah True atau False sahaja.
Sekiranya ungkapan menilai input pengguna kepada False, Access tidak akan menyimpan input pengguna sebagai rekod tetapi akan prom pengguna supaya memasukkan nilai baharu.

2.3.4 Penghasilan Query untuk Mendapatkan Maklumat Semula

Pangkalan data mengandungi jumlah rekod data yang sangat banyak, iaitu daripada puluhan ke ribuan baris.
Hal ini demikian kerana, data sentiasa dikumpulkan daripada pelbagai aktiviti yang memerlukan penyimpanan data.
Data yang disimpan mungkin terdiri daripada data lama yang dikutip beberapa tahun terdahulu.
Hal ini menyebabkan kesukaran membuat carian.
Kebanyakan carian memerlukan data tertentu sahaja disebabkan oleh tugasan yang perlu dilaksanakan oleh pengguna.
Penggunaan kriteria:
- Query boleh memaparkan rekod-rekod berdasarkan kriteria tertentu.
- Kriteria ialah nilai khusus bagi sesuatu atribut yang dijadikan sebagai syarat carian.
- Dalam panel atribut query yang sama, kriteria boleh ditetapkan untuk menghadkan paparan kepada rekod-rekod yang memenuhi kriteria sahaja.

2.3.5 Penjanaan Laporan Berdasarkan Hasil Query

Query boleh digunakan untuk menjana laporan.
Laporan menerbitkan data dalam format yang lebih mudah difahami supaya dapat:
- Menghasilkan laporan untuk mesyuarat.
- Membantu organisasi membuat keputusan.
- Membantu dalam penerbitan.
Langkah-langkah untuk menjana laporan daripada query adalah seperti yang berikut:
1. Klik query yang ingin digunakan pada panel “All Tables”.
2. Daripada bar menu, pilih tab “Create”, klik ikon “Report”.
3. Laporan akan dijana secara automatik.
4. Jika perlu, persembahan laporan ini boleh diubah secara manual dalam Design View.

2.3.6 Sistem Maklumat Melalui Makro dan Switchboard

Mencipta dan Menggunakan Macro

Makro ialah siri arahan Microsoft Access yang dilaksanakan secara automatik apabila suatu data dimasukkan atau butang ditekan.
Makro memudahkan automasi pangkalan data dan interaksi dengan pengguna.
Makro boleh terkandung dalam objek makro ataupun dimasukkan ke dalam komponen borang atau laporan Access.
Makro baharu boleh dibina sekiranya makro-makro dalam senarai tindakan tidak menepati kehendak atau citarasa pembangun pangkalan data.

Mencipta dan Menggunakan Switchboard

Setelah menghasilkan borang dan laporan, pembangun pangkalan data perlu memikirkan “antara muka” yang menyatukan kesemua borang, laporan dan fitur-fitur penggunaaan lain unuk kemudahan pengguna.
Selain daripada bebas ralat, “antara muka” mestilah memaparkan data yang diperlukan secara logik dan lengkap.
Pengguna dapat melihat ciri-ciri “antara muka” untuk mencari dan mengemaskinikan data dalam pangkalan data tersebut.
Tiga aspek yang perlu dipertimbangkan dalam penghasilan sistem antara muka iaitu:
- Setelah memasuki pangkalan data, pengguna boleh meninjau baris-baris data dalam jadual pangkalan data melalui borang yang bersesuaian. Jika perlu, pengguna boleh mengemaskinikan, membetulkan, menambahkan atau menghapuskan rekod data.
- Sistem antara muka membantu pengguna menghasilkan laporan-laporan yang bersesuaian.
- Pengguna dapat keluar daripada sistem selepas perubahan yang dibuat telah disimpan. Ciri-ciri seperti butang, memudahkan pengguna bernavigasi dan melaksanakan tugasan berkenaan pangkalan data.
Switchboard ialah sistem antara muka bagi Microsoft Access.
Switchboard boleh dimasukkan ke dalam pangkalan data untuk memudahkan pengguna mencari dan melaksanakan tugasan-tugasan berkait penggunaan pelbagai borang dan laporan dalam pangkalan data.
Switchboard menggabungkan borang-borang, laporan-laporan, query dan lain-lain komponen Access dalam “antara muka” yang lebih mesra pengguna.

2.3.7 Mendokumentasikan Hasil Kerja

Dokumentasi membantu kefahaman terhadap pangkalan data melalui analisis ke atas grafik, jadual dan spesifikasi teks.
Dokumentasi harus merangkumi perkara seperti yang berikut:
- Nama pangkalan data:
  - Berikan butiran seperti tarikh, versi, pemilik dan pengguna pangkalan data.
- Objektif pangkalan data:
  - Gunakan teknik-teknik seperti soal selidik, temu bual, bengkel, pemerhatian dan kajian dokumentasi daripada vendor ataupun persekitaran organisasi.
- Rajah alir data (Data flow diagram):
  - Kenal pasti bentuk data dan arus data dalam proses manual.
  - Data-data yang diperlukan biasanya tercatat dalam dokumen atau formula.
  - Hasilkan rajah alir data.
- Kamus data (data dictionary):
  - Kamus data ialah katalog bagi semua atribut untuk digunakan dalam pangkalan data.
  - Kamus data mengandungi penjelasan terperinci untuk setiap atribut selepas analisis rajah alir data.
  - Kamus data digunakan sebagai asas untuk menyediakan model konsep dan skema hubungan.
- Spesifikasi entiti dan atribut:
  - Hasilkan jadual yang merumuskan entiti dan atribut yang dikenal pasti dalam kajian.
- Model konsep:
  - Buat analisis dan lukis pemerhatian dalam bentuk ERD.
  - ERD menunjukkan entiti, atribut dan perhubungan antara entiti.
  - Tunjukkan atribut kunci primer, atribut kunci asing dan kardinaliti.
- Reka bentuk logikal (struktur jadual):
  - Tunjukkan spesifikasi dalam bentuk skema hubungan yang ternormal. Gunakan skema hubungan.
- Jadual hubungan ternormal dan sampel data:
  - Jadual-jadual hubungan berasaskan skema hubungan dan mengandungi data-data contoh.