05-05: Perjanjian Julai 1963 dan Peristiwa Pengisytiharan Malaysia

5.5

Perjanjian Julai 1963 dan Peristiwa Pengisytiharan Malaysia

Pengenalan

Perjanjian Julai 1963 turut dikenali sebagai Perjanjian Malaysia atau Malaysia Agreement (MA63) ialah sebuah dokumen yang ditandatangani oleh kerajaan British, Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak, Sabah dan Singapura.
Perjanjian ini ditandatangani pada 9 Julai 1963 di London.
Kandungan perjanjian ini adalah seperti yang dikemukakan oleh JAK.
Prinsip utama perjanjian ini mengiktiraf hak yang sama kepada semua negeri di dalam Malaysia.

Inti Pati Perjanjian Malaysia

31 Ogos 1963 merupakan tarikh pembentukan Malaysia.
Sarawak, Sabah dan Singapura akan menjadi ahli dalam Persekutuan Malaysia dengan Persekutuan Tanah Melayu.
Kerajaan British akan mengiktiraf kedaulatan Sarawak, Sabah dan Singapura dalam Malaysia.
Memberikan kelebihan kepada Sarawak dan Sabah menubuhkan kabinet negeri.
Memperuntukkan tempoh masa peralihan, contohnya dalam bidang pentadbiran awam serta pendidikan kepada Sarawak dan Sabah.
Kerusi Parlimen diberikan kepada Singapura sebanyak 15 kerusi; Sarawak 24 kerusi; dan Sabah 16 kerusi.
Penduduk bumiputera di Sarawak dan Sabah mendapat pengiktirafan sama seperti orang Melayu dalam Perlembagaan Persekutuan.

Misi Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB)

Indonesia bantah pembentukan Malaysia di PBB.
Jadi United Nations Malaysia Mission ditubuhkan pada 12 Ogos 1963 untuk menilai dan membuat laporan.
Pembentukan Malaysia ditangguhkan ke 14 September 1963 kerana laporan tak sempat disiapkan.

Peristiwa Pengisytiharan Malaysia

Istiadat pengisytiharan diadakan pada 16 September 1963 di Kuala Lumpur, Sarawak dan Sabah.
Kuala Lumpur
- Yang di-Pertuan Agong membacakan Pengisytiharan Malaysia di Stadium Merdeka, disaksikan oleh Tunku Abdul Rahman.
Sarawak
- Datu Abang Haji Openg Abang Sapiee mengangkat sumpah jawatan Yang di-Pertua Negeri Sarawak.
- Dibaca oleh Khir Johari.
- Dihadiri anggota kabinet negeri.
Sabah
- Datu Mustapha mengumumkan pengisytiharan di Kota Kinabalu serta menandatangani surat sumpah jawatan sebagai Yang di-Pertua Negeri Sabah.
- Dihadiri Tun Abdul Razak.

Sabah Mengiktiraf Bahasa Melayu Sebagai Bahasa Kebangsaan

Sebagai balasan dibenarkan menggunakan bahasa Inggeris dalam tempoh 10 tahun selepas tahun 1963.
Pada tahun 1970, Datu Harun menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar pendidikan sebagaimana mengikut Dasar Pendidikan Kebangsaan.
Pada tahun 1971, Dewan Undangan Sabah meluluskan untuk menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa dalam urusan rasmi di Sabah.