Chapter 1 : المنطق

What will you learn in this chapter

Bab ini membincangkan pelbagai konsep asas dalam logik dan pemikiran rasional, yang menjadi asas kepada hujah dan analisis yang tepat. Perbincangan dimulakan dengan keadaan hamliyyah, iaitu satu bentuk pernyataan yang menghubungkan subjek dan predikat secara langsung. Pernyataan ini boleh berbentuk positif atau negatif, dan ia merupakan asas dalam pembentukan hujah yang jelas dan tersusun.

Seterusnya, bab ini mengupas keadaan syartiyyah, iaitu bentuk pernyataan yang bergantung kepada syarat tertentu. Pernyataan ini mengandungi hubungan sebab dan akibat yang menghubungkan dua bahagian dalam satu ayat. Kefahaman terhadap keadaan syartiyyah amat penting dalam mengenal pasti hubungan logik antara dua perkara serta membuat kesimpulan yang tepat berdasarkan syarat yang diberikan.

Dalam memahami hubungan antara pernyataan, konsep tanāquḍ atau kontradiksi turut dibincangkan. Kontradiksi berlaku apabila dua pernyataan tidak mungkin benar atau salah pada masa yang sama. Pemahaman terhadap konsep ini membolehkan seseorang mengenali kesilapan dalam hujah dan mengelakkan percanggahan dalam pemikiran serta analisis sesuatu isu.

Bab ini juga memperkenalkan konsep ʿaks mustawī, iaitu kaedah menukar susunan subjek dan predikat dalam satu pernyataan tanpa mengubah maknanya. Teknik ini sering digunakan dalam bidang logik untuk menguji kesahihan sesuatu pernyataan serta memastikan kesinambungan maklumat dalam sesebuah hujah.

Akhir sekali, bab ini membincangkan qiyās, iaitu kaedah membuat kesimpulan berdasarkan hubungan antara premis yang diberikan. Qiyās merupakan teknik utama dalam logik deduktif, yang membolehkan seseorang mencapai kesimpulan yang sahih berdasarkan premis yang benar. Pemahaman terhadap qiyās membantu dalam membina hujah yang kukuh serta mengelakkan kesilapan dalam penaakulan.

Melalui bab ini, pembaca akan memperoleh kefahaman yang lebih mendalam tentang prinsip asas logik dan penggunaannya dalam membina pemikiran yang rasional dan tersusun.