05-04: Langkah Pembentukan Malaysia

5.4

Langkah Pembentukan Malaysia

Siri Lawatan

Julai 1961 - Tunku Abdul Rahman lawat Sarawak dan Brunei untuk meninjau dan bertemu dengan pemimpin tempatan bagi menerangkan rancangan pembentukan Malaysia.

\(\downarrow\)

Ogos 1962 - Datu Bandar Abang Haji Mustapha, Temenggung Jugah, Donald Stephens dan Datu Mustapha lawat untuk meninjau kemajuan di Persekutuan Tanah Melayu.

\(\downarrow\)

\(\downarrow\)

Lawatan rombongan Dr. Burhanuddin al-Helmi dan Ghafar Baba ke Sarawak dan Sabah.
Menunjukkan terdapat kesepakatan dalam kalangan ahli politik di Tanah Melayu untuk menjelaskan gambaran sebenar tentang rancangan Malaysia kepada penduduk Sarawak dan Sabah.

Tujuan Penubuhan Jawatankuasa Setia Kawan Malaysia (JSKM)

Referendum Singapura

Rundingan antara kerajaan Persekutuan dan Singapura pada Ogos 1962 hingga September 1962 menghasilkan persetujuan penyertaan Singapura.
Pada awal bulan September 1962 satu referendum diadakan bagi menyatakan bentuk pilihan Singapura menyertai Malaysia.
Keputusan referendum mendapati rakyat Singapura bersetuju untuk bergabung dengan syarat yang ditetapkan oleh kerajaan Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu.

Suruhanjaya Cobbold

Dibentuk pada Januari 1962.
Pengerusi : Lord Cobbold
Ahli-Ahli : Sir Anthony Abell, Sir David Watherston, Muhammad Ghazali Shafie dan Wong Pow Nee.
Melawat 20 pusat lawatan Sarawak dan 15 pusat lawatan Sabah.
Jun 1962 - Suruhanjaya Cobbold menyerahkan laporan.
Antara laporan tersebut termasuklah :
- Menyatakan dua pertiga penduduk menyokong pembentukan Malaysia.
- Mengesyorkan agar Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957 dijadikan asas Perlembagaan Persekutuan yang baharu.
- Mencadangkan kuasa autonomi dan jaminan khas diberi kepada Sarawak dan Sabah yang tidak boleh dipinda atau dibatalkan oleh Kerajaan Persekutuan tanpa mendapat persetujuan daripada Kerajaan Negeri berkenaan.

Pembentukan Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)

Ogos 1962 - Penubuhan Inter-Governmental Committee / Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK).
Diwakili kerajaan British, Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak dan Sabah.
Bertujuan menyediakan rangka perlembagaan dan membentuk keperluan melindungi kepentingan Sarawak dan Sabah.
Pengerusi - Lord Lansdowne, Menteri Tanah Jajahan
Timbalan pengerusi - Tun Abdul Razak
Wakil Sarawak - Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha Kewangan, Datu Bandar Abang Haji Mustapha, Temenggong Jugah, Pengarah Montegrai, Ling Beng Siew dan Chia Chin Sin
Wakil Sabah - Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha kewangan, Datu Mustapha, Donald Stephens dan Koo Siak Chiew
JAK mempunyai lima jawatankuasa kecil:
- Perlembagaan
- Kewangan
- Perkhidmatan Awam
- Perundangan dan Kehakiman
- Organisasi Jabatan
Mengadakan mesyuarat pertama di Jesselton (Kota Kinabalu), Sabah pada 31 Ogos 1962.
Mesyuarat terakhir di Kuala Lumpur pada 18-20 September 1962.

5.4

Langkah Pembentukan Malaysia

Siri Lawatan

Julai 1961 - Tunku Abdul Rahman lawat Sarawak dan Brunei untuk meninjau dan bertemu dengan pemimpin tempatan bagi menerangkan rancangan pembentukan Malaysia.

\(\downarrow\)

Ogos 1962 - Datu Bandar Abang Haji Mustapha, Temenggung Jugah, Donald Stephens dan Datu Mustapha lawat untuk meninjau kemajuan di Persekutuan Tanah Melayu.

\(\downarrow\)

\(\downarrow\)

Lawatan rombongan Dr. Burhanuddin al-Helmi dan Ghafar Baba ke Sarawak dan Sabah.
Menunjukkan terdapat kesepakatan dalam kalangan ahli politik di Tanah Melayu untuk menjelaskan gambaran sebenar tentang rancangan Malaysia kepada penduduk Sarawak dan Sabah.

Tujuan Penubuhan Jawatankuasa Setia Kawan Malaysia (JSKM)

Referendum Singapura

Rundingan antara kerajaan Persekutuan dan Singapura pada Ogos 1962 hingga September 1962 menghasilkan persetujuan penyertaan Singapura.
Pada awal bulan September 1962 satu referendum diadakan bagi menyatakan bentuk pilihan Singapura menyertai Malaysia.
Keputusan referendum mendapati rakyat Singapura bersetuju untuk bergabung dengan syarat yang ditetapkan oleh kerajaan Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu.

Suruhanjaya Cobbold

Dibentuk pada Januari 1962.
Pengerusi : Lord Cobbold
Ahli-Ahli : Sir Anthony Abell, Sir David Watherston, Muhammad Ghazali Shafie dan Wong Pow Nee.
Melawat 20 pusat lawatan Sarawak dan 15 pusat lawatan Sabah.
Jun 1962 - Suruhanjaya Cobbold menyerahkan laporan.
Antara laporan tersebut termasuklah :
- Menyatakan dua pertiga penduduk menyokong pembentukan Malaysia.
- Mengesyorkan agar Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957 dijadikan asas Perlembagaan Persekutuan yang baharu.
- Mencadangkan kuasa autonomi dan jaminan khas diberi kepada Sarawak dan Sabah yang tidak boleh dipinda atau dibatalkan oleh Kerajaan Persekutuan tanpa mendapat persetujuan daripada Kerajaan Negeri berkenaan.

Pembentukan Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)

Ogos 1962 - Penubuhan Inter-Governmental Committee / Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK).
Diwakili kerajaan British, Persekutuan Tanah Melayu, Sarawak dan Sabah.
Bertujuan menyediakan rangka perlembagaan dan membentuk keperluan melindungi kepentingan Sarawak dan Sabah.
Pengerusi - Lord Lansdowne, Menteri Tanah Jajahan
Timbalan pengerusi - Tun Abdul Razak
Wakil Sarawak - Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha Kewangan, Datu Bandar Abang Haji Mustapha, Temenggong Jugah, Pengarah Montegrai, Ling Beng Siew dan Chia Chin Sin
Wakil Sabah - Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha kewangan, Datu Mustapha, Donald Stephens dan Koo Siak Chiew
JAK mempunyai lima jawatankuasa kecil:
- Perlembagaan
- Kewangan
- Perkhidmatan Awam
- Perundangan dan Kehakiman
- Organisasi Jabatan
Mengadakan mesyuarat pertama di Jesselton (Kota Kinabalu), Sabah pada 31 Ogos 1962.
Mesyuarat terakhir di Kuala Lumpur pada 18-20 September 1962.